Tại sao việc dẫn nguồn tài liệu lại quan trọng trong nghiên cứu khoa học?

Việc trích dẫn nguồn tài liệu là công đoạn không thể thiếu trong quá trình tạo dựng và hoàn thiện một bài nghiên cứu khoa học. Việc làm này không chỉ thể hiện sự chuẩn mực và độ tin cậy của người viết đối với vấn đề đang nghiên cứu, mà còn thể hiện thái độ tôn trọng đối với những tác giả và các công trình nghiên cứu đã được sử dụng. Lưu ý rằng, quy tắc trích dẫn có thể thay đổi tùy theo yêu cầu của từng tổ chức hoặc ấn phẩm. Do đó, người nghiên cứu cần tìm hiểu kỹ các quy định này để đảm bảo công trình của mình đạt chuẩn.

Trong bài viết này, Xử Lý Số Liệu sẽ hướng dẫn các bạn sinh viên các quy định trích dẫn tài liệu được sử dụng tại trường Đại học Kinh tế – Đại học quốc gia Hà Nội.

Trích dẫn thế nào để không bị xem là đạo văn

1. Cách trích dẫn trong nội dung bài viết

1.1. Cách dẫn nguồn một tác giả

1.1.1. Nếu tác giả là người nước ngoài

• Cách 1: Smith (năm 2020) đã chỉ ra rằng động lực của học sinh có ảnh hưởng lớn đến thành tích học tập.
• Cách 2: Động lực học tập đóng vai trò quan trọng đối với kết quả học tập (Smith, 2020).

1.1.2. Nếu tác giả là người Việt Nam

• Cách 1: Theo nghiên cứu của Bùi Xuân An (1996), niềm tin là yếu tố then chốt trong các giao dịch.
• Cách 2: Niềm tin đóng vai trò quan trọng trong các giao dịch (Bùi Xuân An, 1997).

Trích dẫn của một tác giả

1.2. Trích dẫn khi có hai hoặc ba tác giả

Cần liệt kê đủ cả hai tác giả, sử dụng liên từ “và” để kết nối.

• Cách 1: Green và Brown (1990) đã nhận thấy rằng kỹ năng giao tiếp có vai trò quan trọng trong công tác quản lý.
• Cách 2: Kỹ năng giao tiếp có vai trò quan trọng trong quản lý (Green và Brown, 1990).

Lưu ý: Tuyệt đối không sử dụng ký hiệu “&” để thay thế cho từ “và” trong nội dung bài viết.

Trích dẫn của hai hoặc ba tác giả

1.3. Trích dẫn khi có nhiều hơn ba tác giả

Chỉ cần đề cập đến tên của tác giả chính, sau đó thêm cụm từ “và cộng sự”.

• Cách 1: Johnson và cộng sự (2003) cho rằng thái độ của người tiêu dùng tác động mạnh mẽ đến quyết định mua hàng.
• Cách 2: Thái độ của người tiêu dùng tác động mạnh mẽ đến quyết định mua sắm (Johnson và cộng sự, 2003).

1.4. Cách trích dẫn từ nhiều tác phẩm của các tác giả khác nhau

Liệt kê đầy đủ tên các tác giả và sử dụng dấu chấm phẩy (;) hoặc dấu phẩy (,) để phân tách.

• Cách 1: Các phương pháp nghiên cứu khoa học đã có những bước tiến đáng kể trong những năm gần đây (Smith và cộng sự, 2008; Lee, 2009).
• Cách 2: Smith và cộng sự (2008), Lee (2009) đã nhận định rằng các phương pháp nghiên cứu khoa học đã phát triển vượt bậc trong thời gian qua.

1.5. Cách trích dẫn tài liệu gián tiếp qua một nguồn khác

Trong trường hợp không thể tìm thấy tài liệu gốc, bạn có thể trích dẫn theo cấu trúc: (tác giả gốc, năm; được trích dẫn trong công trình của tác giả trích dẫn lại, năm).

Trong đó, “tác giả gốc” là người đầu tiên đưa ra thông tin, nhưng tài liệu gốc không thể tìm thấy, còn “tác giả trích dẫn lại” là người cung cấp thông tin đó mà bạn tham khảo được. Nên hạn chế trường hợp này vì nội dung có thể đã bị thay đổi so với bản gốc.

Ví dụ: Đã có nhiều mô hình thủy lợi được phát triển cho các hệ thống canh tác khác nhau (Lê Hoàng Anh, 1985; được trích dẫn trong nghiên cứu của Trần Bảo Khánh, 1992).

2. Cách trình bày trích dẫn trong tài liệu tham khảo

2.1. Đối với sách

Nội dung: Tên tác giả (năm xuất bản), Tên sách, Nhà xuất bản, Địa điểm xuất bản.

Ví dụ:

• Sách nước ngoài: Williams, J. (2010), The Art of Learning, Penguin Books, London, UK.
• Sách Việt Nam: Lê Văn Hoàng (2012), Marketing căn bản, Nhà xuất bản Lao động, TP. Hồ Chí Minh.

2.2. Trích dẫn một chương trong sách

Nội dung: Tên tác giả (năm), “Tiêu đề chương”, Tên sách, Nhà xuất bản, Địa điểm xuất bản, Số trang.

Ví dụ:

• Sách nước ngoài: Miller, S.R. (2008), “The evolution of management practices”, Management Theories and Applications, McGraw-Hill, Boston, MA, pp. 45-67.
• Sách Việt Nam: Nguyễn Thị Thu (2011), “Chương 5 – Phân tích thị trường Việt Nam trong bối cảnh hội nhập”, Thị trường Việt Nam, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội, trang 123-145.

2.3. Đối với tạp chí khoa học

Nội dung và cách định dạng: Tên tác giả (năm), “Tiêu đề bài báo”, Tên tạp chí, Tập, Số, Trang.

Ví dụ:

• Capizzi, M.T. and Ferguson, R. (2005), “Loyalty trends for the twenty-first century”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 22, No. 2, pp. 72-80.
• Phạm Thanh Hà (2014), “Chiến lược phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam”, Tạp chí Kinh tế Việt Nam, Tập 36, Số 3, trang 45-52.

2.4. Trích dẫn báo cáo từ hội thảo đã xuất bản

Nội dung và định dạng: Tên tác giả (năm xuất bản), “Tên báo cáo”, Tên hội thảo (có thể kèm địa điểm và thời gian tổ chức), Nhà xuất bản, Địa điểm xuất bản, Số trang.

Ví dụ:

• Robinson, P., Smith, K., and Taylor, L. (2011), “Exploring new market opportunities through innovation”, in Proceedings of the 2011 International Conference on Business Innovation, Toronto, Canada, 2011, Springer, New York, NY, pp. 78-90.
• Nguyễn Văn Bình (2016), “Chính sách tài khóa và quản lý nợ công ở Việt Nam”, Hội thảo Quản lý kinh tế và tài chính trong bối cảnh hội nhập, Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, 5/5/2016, Nhà xuất bản Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, trang 189-195.

2.5. Đối với báo cáo hội thảo chưa xuất bản

Nội dung và định dạng: Tên tác giả (năm), “Tên báo cáo”, Tên hội thảo, Thời gian và địa điểm diễn ra hội thảo, đường dẫn (nếu có trên Internet).

Ví dụ:

• Cohen, J. (2022), “Effective communication in online learning,” paper presented at the Online Learning Symposium, 15-17 May, San Francisco, CA, available at: https://www.onlinesymposium.com/effective-communication-cohen (accessed 20 January 2023).
• Nguyễn Thị Hạnh (2021), “Đổi mới phương pháp giảng dạy trong kỷ nguyên số,” bài viết cho Hội thảo Đổi mới giáo dục, 5/8/2021, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, available at: https://www.hanu.edu.vn/doimoiphuongphap-giangday (truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2022).

2.6. Trích dẫn từ các công trình nghiên cứu

Nội dung và định dạng: Tên tác giả (năm), “Tên bài viết”, Tên công trình nghiên cứu (số hiệu – nếu có), Tổ chức/Đơn vị thực hiện, Địa chỉ của đơn vị thực hiện, Thời gian công bố.

Ví dụ:

• Moizer, P. (2023), “The impact of digital transformation on financial auditing,” working paper, Leeds University Business School, University of Leeds, Leeds, 10 April, available at: https://business.leeds.ac.uk/research/impact-digital-transformation (accessed 25 April 2023).

2.7. Trích dẫn sách không có tên tác giả cụ thể

Nội dung và định dạng: Tên sách (năm), “Tên bài”, Số, Tái bản, Tên sách, Nhà xuất bản, Địa điểm xuất bản, Số trang.

Ví dụ:

• Encyclopaedia Britannica (2023), “Artificial Intelligence and Its Applications,” Vol. 2, 15th ed., Encyclopaedia Britannica, London and New York, NY, pp. 132-145.

2.8. Trích dẫn bài báo trên báo in (có tác giả)

Nội dung và định dạng: Tên tác giả (năm), “Tên bài báo”, Tên tờ báo, Thời gian xuất bản, Trang.

Ví dụ:

• Jones, M. (2023), “The future of renewable energy,” The Guardian, 5 June, pp. 12-14.
• Trần Hữu Đức (2022), “Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong kinh doanh,” Báo Nhân Dân, 10/10/2022, trang 7-9.

2.9. Trích dẫn bài báo trên báo (không có tên tác giả)

Nội dung và định dạng: Tên báo (năm), “Tên bài báo”, Ngày, Trang.

Ví dụ:

• *The New York Times (2023), “The challenges of global supply chains,” 22 July, p. A3.*

2.10. Dẫn nguồn thông tin từ Internet:

Nội dung và định dạng: Tên tác giả, “Tên bài viết”, đường dẫn, (ngày truy cập).

Ví dụ:

• Castle, B., “Introduction to web services for remote portlets,” available at: https://www.ibm.com/developerworks/library/ws-wsrp/ (accessed 12 November, 2023).
• Trần Văn Hùng, “Tương lai của trí tuệ nhân tạo trong giáo dục,” xem tại: https://www.baochinhphu.vn/tin-tuc/tong-hop/tin-moi/tuong-lai-cua-tri-tue-nhan-tao-trong-giao-duc-209468 (truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2023).

3. Những điều cần lưu ý khi trích dẫn tài liệu

• Tính đầy đủ và chính xác: Danh mục tài liệu tham khảo cần bao gồm tất cả các tác giả và công trình nghiên cứu đã được sử dụng trong bài viết. Các thông tin phải được cung cấp một cách đầy đủ, chính xác và rõ ràng.
• Sắp xếp danh mục: Tài liệu tiếng Việt và tiếng nước ngoài cần được phân loại và sắp xếp riêng biệt. Tài liệu tiếng Việt thường được liệt kê trước, sau đó đến tài liệu tiếng nước ngoài. Nếu một tài liệu nước ngoài đã được dịch sang tiếng Việt, nó sẽ được đưa vào danh mục tài liệu tiếng Việt. Ngược lại, nếu tài liệu của tác giả Việt Nam được viết bằng tiếng nước ngoài, nó sẽ được liệt kê trong danh mục tài liệu tiếng nước ngoài.
• Hình thức trình bày: Mỗi tài liệu tham khảo, cùng với các thông tin liên quan, sẽ được trình bày trong một đoạn duy nhất, sử dụng khoảng cách dòng đơn (dãn dòng 1). Giữa hai tài liệu sẽ có một dòng trắng để phân cách. Tên tác giả sẽ được ghi sau số thứ tự, các dòng tiếp theo sẽ thụt vào một TAB (1,27 cm).
• Đánh số thứ tự: Số thứ tự cần được đánh liên tục cho cả tài liệu tiếng Việt và tiếng nước ngoài.
• Tên tác giả: Đối với tác giả người Việt và tài liệu tiếng Việt, cần ghi đầy đủ theo thứ tự: Họ, Tên đệm, và Tên. Đối với tài liệu tiếng nước ngoài, cần ghi đầy đủ Họ (không có dấu phẩy theo sau), sau đó là chữ viết tắt của tên đệm (có dấu chấm) và tên (có dấu chấm và dấu phẩy liền sau đó).
• Đối với tài liệu dịch: Nếu tài liệu tiếng nước ngoài đã được dịch sang tiếng Việt, nó sẽ được liệt kê trong danh mục tài liệu tiếng Việt, và việc sắp xếp thứ tự sẽ dựa trên Họ của tác giả nước ngoài. Ngược lại, nếu tài liệu của tác giả người Việt được viết bằng tiếng nước ngoài, nó sẽ được liệt kê trong danh mục tài liệu nước ngoài, và thứ tự của tác giả sẽ là Họ, và tên tác giả sẽ được ghi theo cách ghi trong tài liệu tham khảo.

Lưu ý khi trích dẫn tài liệu

Kết luận

Trong bài viết này, chúng tôi đã trình bày chi tiết về cách trích dẫn tài liệu tham khảo, từ sách, bài báo, báo cáo hội nghị đến các nguồn trực tuyến. Hiểu rõ các quy tắc này không chỉ giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch của nghiên cứu mà còn bày tỏ sự tôn trọng đối với các nhà nghiên cứu khác.

Xulysolieu mong rằng thông tin này sẽ hỗ trợ bạn hoàn thành công trình nghiên cứu một cách hiệu quả và chính xác. Nếu bạn cần hỗ trợ thêm, vui lòng liên hệ với chúng tôi.

Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình nghiên cứu khoa học, xulysolieu.info cung cấp Dịch vụ hỗ trợ với chất lượng cao và thời gian nhanh nhất. Hoặc liên hệ fanpage của xulysolieu.info để được tư vấn.